Thông tin trên được ông Kenny
Nguyễn, Giám đốc kỹ thuật Công ty công nghệ Cốc Cốc, đưa ra tại tọa đàm
"AI và văn hóa đọc" trong khuôn khổ Ngày hội sách và văn hóa đọc, do
Trường THCS và THPT Nguyễn Siêu (Hà Nội) tổ chức ngày 26/4.

Học sinh tìm hiểu sách trong khuôn khổ "Ngày hội sách và văn hóa đọc" (Ảnh: Mỹ Hà).
Khi tìm Nguyễn Du, AI cho ra kết quả Nguyễn Khải
Tại
tọa đàm, khi chuyên gia đưa ra câu hỏi tác dụng của AI đối với văn hóa
đọc, nhất là trong môi trường học đường, hàng loạt cánh tay giơ lên. Hầu
hết học sinh cho biết, các em thường xuyên sử dụng AI (trí tuệ nhân
tạo) trong học tập.
"Khi muốn tìm hiểu cuốn sách nào đó, em sử
dụng ChatGPT để tra cứu nội dung thay vì mất thời gian nghiền ngẫm hàng
trăm trang", một học sinh nhà trường cho hay.

Chuyên gia công nghệ Kenny Nguyễn (Ảnh: Đình Cường).
Ông
Kenny Nguyễn cho biết, không thể phủ nhận tác dụng của AI trong việc
đọc sách. Nó mang lại sự tiện lợi cho người đọc, cho phép người đọc tiếp
cận mọi lúc mọi nơi, nâng cao trải nghiệm việc vừa nghe, vừa đọc.
AI
cũng giúp cá nhân hạn hẹp thời gian có thể lựa chọn nội dung đọc nhanh
chóng, tóm tắt nội dung và thông điệp của các cuốn sách ngắn gọn, dễ
hiểu.
Với các thuật toán, AI có thể phân tích hành vi, sở thích
đọc của người dùng để đưa ra gợi ý các cuốn sách phù hợp với "gu" người
đọc.
Với nhiều tác dụng mang lại, việc lạm dụng AI trong đọc sách nói riêng và học tập nói chung đang là xu hướng chủ yếu của giới trẻ.
Mặc dù vậy, sự phụ thuộc quá mức vào AI khiến người đọc không còn khả năng tư duy độc lập và đối mặt với thông tin.
Một
nữ sinh cho hay, em thường dùng ChatGPT để tìm kiếm thông tin nhưng khi
tìm kiếm một tác phẩm của Nguyễn Du nhưng kết quả lại cho ra tác giả
Nguyễn Khải.
"Nếu phụ thuộc hoàn toàn vào AI để tìm kiếm thông tin
thật tai hại. Việc sử dụng AI tìm kiếm thông tin có thể khiến người đọc
tiếp cận quan điểm một chiều, hạn chế tư duy", nữ sinh nói.
Đặc
biệt, AI khiến độc giả mất thói quen phản biện thông tin dẫn đến tiếp
nhận thông tin thụ động. Người đọc dễ rơi vào áp lực từ công nghệ AI,
giảm sự thư giãn từ thói quen đọc sách truyền thống.

Nhiều người đang mất dần thói quen đọc sách giấy bởi AI (Ảnh: Mỹ Hà).
3C trong sử dụng trí tuệ nhân tạo
Cũng
theo ông Kenny Nguyễn, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào AI, để trí tuệ
nhân tạo "dắt mũi", người đọc nói chung và học sinh nói riêng có thể
biến AI thành bạn dựa trên nguyên tắc 3C: Cân bằng, chủ động, có đạo
đức.
Theo đó, người đọc tìm cách cân bằng giữa việc sử dụng công
nghệ mới và việc giữ gìn giá trị của đọc sách truyền thống. Người đọc
nên chủ động tìm hiểu và lựa chọn sách thông minh, không chỉ dựa vào gợi
ý của AI.
"AI đã trở thành một phần không thể thiếu để phát triển
văn hóa đọc nói chung và học sinh nói riêng, giúp cải thiện cả chất
lượng và số lượng người tiếp cận kiến thức. Quá trình đọc không chỉ giúp
cá nhân tiếp cận kiến thức mà còn kích thích tư duy phản biện và sáng
tạo.
Mặc dù vậy, tốt nhất người dùng AI nên để công nghệ phục vụ
lợi ích của người dùng, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào nó. AI được áp
dụng cho các công việc lặp đi lặp lại sẽ phù hợp nhưng sự yêu thích và
đam mê không thể tìm thấy ở AI", ông Kenny Nguyễn nói.