Giảng viên ít lên văn phòng ngồi làm việc
GS.TS
Vũ Văn Yêm, Đại học Bách khoa Hà Nội, đã nói như vậy tại Hội nghị tập
huấn triển khai Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT về chuẩn cơ sở giáo dục đại học do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức tại TPHCM ngày 22/3.
Khi
trình bày về một số tiêu chí theo tình hình thực tế của trường trên cơ
sở các tiêu chuẩn của Thông tư 01, ông Vũ Văn Yêm nêu khó khăn trong bài
toán tỷ lệ giảng viên.
Ông cho biết tỷ lệ người học trên giảng
viên ở các nước châu Âu là khoảng 15-16 người học/giảng viên, các đại
học nghiên cứu ở Mỹ là 11-12 người học/giảng viên. Tiêu chuẩn theo Thông
tư 01 của Bộ đưa ra cho các trường đại học Việt Nam là không cao hơn 40
người học/giảng viên.
Ông cho rằng với tỷ lệ sinh viên trên giảng
viên quá lớn sẽ ảnh hưởng chất lượng đào tạo nhưng nếu quy định thấp
thì ảnh hưởng hiệu quả đầu tư.
GS.TS Vũ Văn Yêm, Đại học Bách khoa Hà Nội, phát biểu tại hội nghị (Ảnh: Huyên Nguyễn).
Liên
quan đến giảng viên, Thông tư 01 còn quy định 70% giảng viên toàn thời
gian được bố trí nơi làm việc tại trường, tối thiểu 6m2/người. Theo ông
Yêm, đây là một thách thức lớn đối với các trường đại học.
Ông Yêm
ví chuyện đi làm của giảng viên đại học ở Việt Nam như ca sĩ chạy show,
chỉ đến trường khi có tiết dạy, dạy xong rồi về, đôi khi vài tuần không
đến trường.
"Tôi cho rằng phải thay đổi. Giảng viên phải có không
gian, chỗ ngồi làm việc, trao đổi với sinh viên. Không tập trung làm
việc thì đừng nói đến phát triển", ông Yêm nói.
Đại diện trường
đại học khác nêu quan điểm cần xem lại chỉ số này vì đầu tư đủ phòng làm
việc cho toàn bộ giảng viên đòi hỏi diện tích không nhỏ, đồng thời, có
thể lãng phí khi nhiều giảng viên chỉ đến trường khi có giờ dạy.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn (Ảnh: Huyên Nguyễn).
Trả
lời thắc mắc, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn cho rằng giảng
viên là viên chức nhưng đồng thời cũng là người lao động. Ngoài thời
gian lên lớp, họ còn soạn bài giảng, trao đổi với sinh viên, nghiên cứu,
tham gia hoạt động chuyên môn, sinh hoạt nghiệp vụ... Chính vì thế, các
trường cần đầu tư chỗ ngồi làm việc cho giảng viên.
"Nếu có đủ phòng làm việc nhưng giảng viên không đến trường thì các trường cần xem lại cách quản trị của mình", Thứ trưởng nói.
Sẽ giải thể trường đại học không đạt chuẩn
Liên
quan đến chế tài của Thông tư 01, ông Lê Việt Phương, Trường Đại học
Nha Trang, đặt câu hỏi khi ban hành bộ tiêu chuẩn cơ sở giáo dục đại
học, nếu các trường không đạt chuẩn thì Bộ có chế tài gì không.
Ông
Phương nói Thông tư 01 quy định 70% giảng viên phải trong độ tuổi lao
động nhưng quy định mở ngành, duy trì ngành và xác định chỉ tiêu yêu cầu
phải có giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ. Không có đội ngũ này, ngành học
có khả năng bị đóng.
Vì thế, để đáp ứng tiêu chí mở, duy trì ngành
học, trường sẽ gặp khó với tiêu chuẩn của Thông tư 01. Nếu không có chế
tài nào cho Thông tư 01, các trường sẽ ưu tiên đảm bảo điều kiện mở
ngành, tuyển sinh hơn.
Đại diện các trường đại học phát biểu tại hội nghị (Ảnh: Huyên Nguyễn).
Về
vấn đề này, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho biết tiêu chuẩn đưa ra để các
trường thực hiện, tự so sánh với nhau và công khai để người học, xã hội
đánh giá và sẽ có chế tài với những trường không đạt tiêu chuẩn quy
định.
Bộ yêu cầu cuối năm 2025 các trường phải đạt được tất cả chỉ
số, tiêu chí. Riêng tiêu chí về diện tích đất đến 2030 mới áp dụng. Đến
năm 2025, nhiều khả năng Bộ đã sửa đổi, bổ sung xong Nghị định 04 xử
phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục và có thể áp dụng nghị định này
để đưa ra các chế tài cho những trường không đạt tiêu chuẩn.
Cùng
với đó, trong thời gian tới, khi điều chỉnh, bổ sung các thông tư quy
định các điều kiện tuyển sinh, mở ngành, Bộ sẽ điều chỉnh các tiêu chí
cho phù hợp, tương thích với Thông tư 01.
Ông Sơn nhấn mạnh vấn đề
chuẩn cơ sở giáo dục đào tạo không chỉ liên quan đến chỉ tiêu tuyển
sinh, mở ngành mà rộng hơn là vấn đề sắp xếp, quy hoạch mạng lưới giáo
dục đại học. Khi quy hoạch mạng lưới giáo dục đại học được phê duyệt.
"Nếu
không đạt các chỉ số, các trường có 3 năm để củng cố, cải tiến bộ máy.
Đến 2028, vẫn không đạt, các trường có thể bị dừng tuyển sinh, đình chỉ
hoạt động đào tạo đến khi toàn bộ sinh viên đã ra trường thì giải thể
trường. Đó là chế tài mạnh nhất", ông Sơn nói.
Thứ trưởng nhấn
mạnh không thể để một trường yếu kém về năng lực, tài chính và các chỉ
số khác cứ hoạt động như những trường khác, đơn cử như một trường quốc
tế ở TPHCM gặp vấn đề về tài chính, hoạt động dạy học tạm dừng, bao
nhiêu học sinh, gia đình khốn đốn.