Hướng nghiệp để làm những công việc chưa tồn tại
"60%
các bạn sẽ làm việc trong những ngành nghề hiện nay chưa tồn tại", ông
Gilles Mahe - CEO của XCL Education, tập đoàn giáo dục sở hữu hệ thống
trường Quốc tế Việt Úc (VAS) và16 trường khác tại Singapore, Malaysia,
Thái Lan nói trong một buổi chia sẻ với học sinh tại sự kiện "VAS Talk".
Số
liệu về sự tác động của AI, đặc biệt là AI tạo sinh (GenAI) đến thị
trường việc làm còn nhiều tranh cãi nhưng có một sự thật được đồng tình:
"AI sẽ không thay thế bạn nhưng những người có thể dùng AI sẽ làm điều
đó".
Vì vậy, người lao động ngày nay không chỉ cần nâng cấp kỹ
năng để làm chủ thế giới do AI thúc đẩy mà còn phải theo kịp tốc độ thay
đổi của ngành nghề để không bị lỗi thời. Tư vấn hướng nghiệp và trang
bị cho giới trẻ những kỹ năng để thích nghi với sự thay đổi cũng trở
thành điều không thể thiếu từ trên ghế nhà trường.
Trong bối cảnh
nghề nghiệp thay đổi chóng mặt, sẽ là thách thức cho các bậc phụ huynh,
thường có thế mạnh, hiểu biết chuyên sâu trong một số lĩnh vực, để cho
con những tư vấn đầy đủ, chính xác.
Bên cạnh đó, khoảng cách thế
hệ, sự ảnh hưởng của các nhân tố toàn cầu hóa… là những rào cản lớn. Do
đó, để hướng nghiệp đúng, kịp thời, cần thiết có sự chung tay của cả gia
đình, nhà trường.
Đây cũng là điều được trường Quốc tế Việt Úc đã
và đang thực hiện từ năm 2017 tới nay, với chương trình "Tư vấn hướng
nghiệp và chuẩn bị vào đại học" (University and Career Counseling Center
- UCCC).
Ông Gilles Mahe khẳng định: "Nhà trường không thể chuẩn
bị cho các bạn những kỹ năng của các ngành nghề chưa xuất hiện nhưng có
thể đào tạo để các bạn trở thành những người sẵn sàng đón nhận các công
việc đó".
Lộ
trình hướng nghiệp tại VAS được xây dựng trên các nguyên lý khoa học,
thực hiện xuyên suốt cho học sinh từ lớp 8-12, đảm bảo mỗi học sinh đều
nhận được tư vấn cần thiết trước các cột mốc quan trọng.
Chương
trình cung cấp các tư vấn thiết thực như qua khảo sát tính cách, thiên
hướng nghề nghiệp, các buổi định hướng chung, tư vấn 1:1, tham quan
trường đại học, hội thảo hướng nghiệp… Qua đó, học sinh được khám phá
bản thân, xác định ngành học phù hợp với năng lực, nguyện vọng, từ đó có
kế hoạch cụ thể để thực hiện mục tiêu.
Từ khóa hướng nghiệp: sinh tồn, hạnh phúc, hữu ích, bền vững
Để
hỗ trợ phụ huynh hướng nghiệp cho con, vừa qua, VAS tổ chức chuỗi 4
buổi hội thảo "Career Talk" cho học sinh và phụ huynh từ lớp 9-12, gồm:
Lựa chọn điểm đến; Tiếp cận chuyên sâu ngành học mơ ước; Đồng hành cùng
con chinh phục ngành nghề và trúng tuyển đại học mơ ước; Khám phá cuộc
sống sinh viên.
Tại chương trình, tiến sĩ, giảng viên, huấn luyện
viên tâm lý Vũ Phi Yên chia sẻ, hướng nghiệp nên bắt đầu với câu hỏi tại
sao và con có khả năng sinh tồn, sống hạnh phúc, sống hữu ích với ngành
nghề đó hay không.
Theo
cô Yên, việc chọn ngành nghề có thể ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, như ký
ức khi còn nhỏ, một bộ phim, cuốn sách, trò chơi yêu thích… Nếu ba mẹ
đồng hành cùng con đủ lâu thì có thể dễ dàng nhận biết điều mà con thực
sự yêu thích và phù hợp.
"Đặc biệt, ảnh hưởng của văn học, phim
ảnh trong việc chọn nghề là rất lớn. Cha mẹ có thể cùng con xem phim,
đọc sách để khám phá đam mê thực sự của con", cô Yên chia sẻ.
Về
lo lắng con chọn sai ngành, cô Yên khẳng định: "Không có bước đi sai lầm
nào thật sự là sai lầm nếu thái độ của chúng ta trong từng giai đoạn
đều là toàn tâm toàn ý".
Diễn giả Hoàng Lam, nhà sáng lập và CEO
Trung tâm Anh ngữ Du học Etest Vietnam, đại sứ danh dự bang Arkansas -
Mỹ, bổ sung thêm từ khóa "bền vững". Đây là một trong những xu hướng
trong ngành quản trị kinh doanh cũng như tất cả ngành nghề.
Cũng
tại chương trình, diễn giả Hải Nhân, nhà sáng lập và CEO Geek UP cũng
thông tin những số liệu ý nghĩa như: năng suất lao động của một nhân sự
trong lĩnh vực công nghệ thông tin (CNTT) cao gấp 8 lần so với ngành
khác và 2/3 sinh viên tốt nghiệp ngành CNTT hiện nay chưa sẵn sàng đi
làm ngay.
Số liệu cho thấy một yếu tố để cân nhắc khi chọn ngành
là giá trị đóng góp của ngành cho xã hội. Ngoài ra, học sinh cần tìm
hiểu rõ nhu cầu của doanh nghiệp, các kỹ năng cần của mỗi ngành, từ đó
có kế hoạch học tập và phát triển kỹ năng để trở thành những người lao
động được doanh nghiệp chào đón.