Ngành "hot" tỷ lệ có việc làm thấp
"Báo cáo tình hình việc làm
của sinh viên sau tốt nghiệp giai đoạn 2018 - 2021" được ông Phạm Như
Nghệ - Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GD&ĐT) công bố tại Diễn đàn
"Phát triển hợp tác nhà trường và doanh nghiệp" cho thấy tỷ lệ sinh viên
có việc làm sau tốt nghiệp 12 tháng những năm gần đây đều ở mức trên
90%, chỉ riêng năm 2019, tỷ lệ này đạt 86,68%.
Biểu đồ về tỷ lệ việc làm của sinh viên sau tốt nghiệp 12 tháng (Nguồn: Vụ Giáo dục Đại học).
Đáng chú ý, một số lĩnh vực đào tạo được cho là "ngành hot" nhiều năm nay như: báo chí, du lịch, khách sạn, thú y, kiến trúc, kinh doanh và quản lý... lại không nằm trong top tỷ lệ sinh viên có việc làm cao nhất.
Trong khi đó, một số lĩnh vực ít người học như nông, lâm nghiệp và thủy sản; môi trường
và bảo vệ môi trường... tỷ lệ có việc làm gần đây có sự "chuyển mình"
nhanh chóng. Điển hình như tỷ lệ ở lĩnh vực môi trường và bảo vệ môi
trường năm 2018 chỉ đạt 80,4%, năm 2019 giảm mạnh còn 62,5% thì đến 2
năm tiếp sau đó tỷ lệ lần lượt là 92,3% và 96,3%.
Lĩnh vực nghệ thuật luôn đứng top đầu có việc làm (từ 93 đến 97%).
Riêng
lĩnh vực khoa học giáo dục và đào tạo giáo viên nhiều năm luôn nằm top
cuối các ngành tỷ lệ sinh viên có việc làm thấp nhất.
Tỷ lệ sinh viên có việc làm theo lĩnh vực đào tạo (Nguồn: Vụ Giáo dục Đại học).
Trong
năm 2021, các lĩnh vực đào tạo tỷ lệ sinh viên có việc làm dưới mức 90%
gồm: khoa học giáo dục và đào tạo giáo viên; pháp luật; khoa học sự
sống, khoa học tự nhiên; thú y; du lịch, khách sạn, thể thao và dịch vụ
cá nhân; dịch vụ vận tải; kiến trúc và xây dựng.
TS Phạm Như Nghệ
cho biết tỷ lệ sinh viên có việc làm sau 12 tháng không phải thấp; nhiều
trường, nhiều ngành ở mức trên 90%. Tuy nhiên, việc khảo sát ở giai
đoạn đầu nên chưa phân tích được sinh viên có việc làm đúng ngành nghề
đào tạo và mức lương ổn định hay không.
Sinh viên Trường ĐH Bách khoa trình bày ý tưởng sáng tạo với doanh nghiệp (Ảnh: ĐHBK).
Nhà trường cần "bắt tay" với doanh nghiệp
Kết quả khảo sát cho thấy tình trạng sinh viên thất nghiệp sau khi đào tạo vẫn tồn tại. Nguyên nhân đến ở cả quá trình đào tạo và nhu cầu thị trường lao động.
Ở
phía đào tạo chất lượng của giáo dục ĐH còn khiêm tốn, nhiều khối ngành
sinh viên chưa đáp ứng được yêu cầu đầu ra, chưa đáp ứng được nhu cầu
của doanh nghiệp.
Việc hợp tác giữa các trường ĐH với doanh nghiệp mặc dù số lượng không nhỏ nhưng chất lượng và hiệu quả còn rất hạn chế.
Một
trong những nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ sinh viên một số ngành ra trường
tìm việc không dễ vì Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển thị trường
lao động nên số vị trí việc làm mới tạo ra hàng năm thường thấp hơn số
sinh viên tốt nghiệp ĐH.
Phó Vụ trưởng bày tỏ tình trạng thất
nghiệp của sinh viên sau khi ra trường sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến chi
phí đào tạo, lãng phí nguồn lực xã hội, sự phát triển kinh tế, xã hội
của đất nước
Thực trạng tình hình việc làm từ 2018 đến nay (Nguồn: Vụ Giáo dục Đại học).
Để
đào tạo đại học gắn với nhu cầu của thị trường lao động, TS Nghệ nhấn
mạnh công tác quy hoạch nhân lực là yếu tố có tính quyết định. Trường ĐH
và doanh nghiệp phải có sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất các quy chuẩn
về đào tạo và các tiêu chuẩn nghề nghiệp.
PGS.TS Mai Thanh Phong -
Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa, ĐH Quốc gia TPHCM - cho biết đơn vị
này rất coi trọng liên kết ĐH - doanh nghiệp và xem đây là một trong
những yếu tố góp phần không nhỏ cho sự phát triển bền vững của trường.
"Hoạt
động liên kết với doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở hướng nghiệp và
tuyển dụng mà mở rộng các hợp tác nghiên cứu phát triển, tư vấn, chuyển
giao công nghệ, đào tạo nâng cao nghiệp vụ nghề nghiệp, đồng hành cùng
các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo", PGS.TS Mai Thanh Phong bày tỏ