Cụ
thể, đề thi học sinh năng khiếu cấp huyện môn ngữ văn lớp 7 năm học
2022-2023 của Phòng GD&ĐT Huyện Cẩm Khê (Tỉnh Phú Thọ) như sau:
Câu
1 (8 điểm): Ngạn ngữ Thổ Nhĩ Kỳ có câu: "Người độ lượng bao giờ cũng
thấy mình giàu có". Trình bày suy nghĩ của em về câu ngạn ngữ trên.
Câu
2 (12 điểm): Bàn về thơ, Đuy-blây có viết: "Thơ là người thư kí trung
thành của những trái tim". Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng một tác
phẩm thơ em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên".
Chiều 4/5, trao đổi với PV Dân trí, PGS.TS Đỗ Ngọc Thống - Chủ biên Chương trình môn ngữ văn thuộc Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 cho rằng, cách ra đề thi với đối tượng học sinh lớp 7 như trên có nhiều điểm chưa hợp lý.
"Tôi
đã không ngủ được cả đêm, không hiểu được vì sao họ lại ra đề ngữ văn
cho học sinh lớp 7 như thế, dù là để chọn học sinh giỏi. Đề thi nêu trên
về cấu trúc và mô hình, nội dung và yêu cầu đều giống như đề thi học
sinh giỏi quốc gia dành cho lớp 12.
Tôi chưa bàn đến những câu
chữ lặp lại, chỉ riêng yêu cầu của đề đã không đúng. Cụ thể, để làm sáng
tỏ câu "Thơ là người thư kí trung thành của những trái tim" thì lấy một
tác phẩm thơ làm sao làm sáng tỏ được? Vì "những trái tim" là chỉ rất
nhiều nhà thơ và như thế phải lấy rất nhiều bài thơ của nhiều tác giả
khác nhau thì mới chứng minh được.
Đề thi chọn học sinh năng khiếu môn ngữ văn lớp 7 tại Phú Thọ (Ảnh chụp màn hình).
Cũng
cần nói thêm: Ngay cả nếu đề ấy ra cho lớp 12 thì cũng chỉ chọn được
những học sinh có thể uyên bác về kiến thức, nhớ nhiều, thuộc nhiều,
nặng về bình câu tán chữ... chứ không chọn được học sinh giỏi có năng
lực đọc hiểu, cảm thụ văn học, kể cả năng lực viết", PGS.TS Đỗ Ngọc
Thống nhấn mạnh.
Cũng theo PGS.TS Đỗ Ngọc Thống, với học sinh lớp
7 học theo chương trình và sách giáo khoa mới hay cũ cũng đều không thể
làm được đề ngữ văn như thế. Học sinh giỏi dù khác với học sinh bình
thường thì vẫn là học sinh phổ thông, các em vẫn phải có những kỹ năng
cơ bản mà môn học trang bị.
Học sinh lớp 7 học môn ngữ văn trong
chương trình Giáo dục phổ thông 2018 chỉ yêu cầu các em đọc hiểu, viết
và nói nghe những mức độ rất vừa phải. Về đọc, học sinh đọc hiểu các văn
bản: Tục ngữ, truyện ngụ ngôn, truyện khoa học viễn tưởng, truyện nói
chung, thơ trữ tình, tùy bút, tản văn.
PGS.TS Đỗ Ngọc Thống (Ảnh: FBNV).
Về
viết, yêu cầu gồm: Biết viết bài văn kể lại sự việc có thật liên quan
đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử; viết đoạn văn ghi lại cảm xúc của
mình sau khi đọc một bài thơ bốn, năm chữ; bước đầu biết viết bài nghị
luận về một vấn đề trong đời sống và bài phân tích đặc điểm nhân vật
trong một tác phẩm văn học; bước đầu biết viết văn bản thuyết minh về
một quy tắc hay luật lệ trong trò chơi hay hoạt động; viết được văn bản
tường trình rõ ràng, đầy đủ, đúng quy cách.
Như vậy để thấy, đề
ngữ văn nêu trên vượt ra toàn bộ các yêu cầu của chương trình Giáo dục
phổ thông 2018. Dù có ra đề cho học sinh giỏi thì vẫn phải căn cứ vào
các yêu cầu nêu trên của chương trình để đề xuất cho phù hợp.
"Học
sinh giỏi không phải là những siêu nhân, có nhiều ý kiến kỳ lạ, khác
người... trong khi những kĩ năng cơ bản của môn học thì vẫn mắc lỗi.
Mong
rằng các thầy cô, các cơ sở giáo dục cần hiểu đúng yêu cầu kiểm tra,
đánh giá học sinh, nhất là đề thi học sinh giỏi các lớp, các cấp. Không
phải cứ thi học sinh giỏi thì ra đề thế nào cũng được, không phải đề
càng khó càng tốt, càng lạ càng hay", PGS.TS Đỗ Ngọc Thống kết luận.
Tương
tự, cô Võ Hà (giáo viên ngữ văn tại THCS Đặng Dung, Hà Tĩnh) cũng nhận
định: "Với mức độ đề thi như thế này thì sẽ rất khó để nhiều em học sinh
làm đúng hướng yêu cầu của đề, chứ chưa nói đến chuyện điểm cao.
Ở
câu 1 sẽ đòi hỏi kinh nghiệm sống dày dặn để hiểu được "người độ lượng"
là như thế nào. Câu 2 cần sự bao quát, mở rộng và nhìn nhận vấn đề một
cách có chiều sâu.
Theo tôi, đề thi này yêu cầu quá cao so với năng lực học sinh lớp 7, kể cả chương trình sách giáo khoa mới và cũ".
Đại diện Phòng GD&ĐT huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ xác nhận đây đúng là đề thi do đơn vị này xây dựng.
Hiện trên mạng xã hội vẫn có nhiều ý kiến bàn luận xoay quanh đề thi này